Các trường đại học tinh hoa của Mỹ nhận được số lượng hồ sơ ngày một tăng theo từng năm. Đại đa số chủ nhân của những hồ sơ này là những học sinh có thành tích học tập xuất chúng đến kinh ngạc.
Ở các trường như Stanford hay Harvard, tỷ lệ chấp nhận đã giảm chỉ còn chưa tới 5% ứng viên trong những năm gần đây. Với các trường top đầu khối công lập như Đại học California—Los Angeles, Đại học Michigan hay Đại học Virginia, tỷ lệ chấp nhận cũng giảm thấy rõ
Những học sinh toàn diện bị từ chối
Phụ huynh và học sinh thường tin rằng cách tốt nhất để thành công trong cuộc đua vào đại học top đầu đó là đăng ký thật nhiều môn học khó ở trung học và giành điểm tối đa, đạt điểm cao trong hai bài thi SAT và ACT đồng thời tham gia nhiều nhất có thể các hoạt động ngoại khóa do nhà trường tổ chức cũng như tham gia các trại hè danh tiếng.
Không thể phủ nhận điểm số là yếu tố quan trọng đối với sự thành công của ứng viên, nhưng thực tế là ngay cả những ứng viên có điểm GPA và SAT gần như tuyệt đối vẫn bị từ chối khi nộp hồ sơ vào đại học tinh hoa.
Vấn đề nằm ở chỗ khi có quá nhiều ứng viên với thành tích học tập xuất sắc và hồ sơ ngoại khóa đa dạng nhưng na ná nhau, ban tuyển sinh các trường sẽ rất khó ra quyết định lựa chọn hoặc loại bỏ ai. Đó là lý do rất nhiều ứng viên xuất sắc bị từ chối hàng năm.
Xu hướng ngày nay đã thay đổi khi các trường tinh hoa không còn muốn lựa chọn những ứng viên toàn diện nữa. Do đó, việc tham gia hàng tá hoạt động ngoại khóa đã không còn có hiệu quả.
Học sinh khi tham gia quá nhiều hoạt động ngoại khóa cũng sẽ gặp rất nhiều áp lực, mệt mỏi và không còn thời gian cho điều mà mình đam mê thật sự.
Các trường đại học top đầu tìm kiếm điều gì?
Khi ban tuyển sinh cân nhắc hồ sơ của một học sinh toàn diện, họ sẽ không biết xác định điểm nổi bật khiến cho học sinh này khác biệt với các ứng viên khác ở đâu. Ví dụ, khi được yêu cầu tìm ra điểm nổi bật của Duy – một học sinh giỏi trong tất cả môn học ở trường, tham gia 6 câu lạc bộ trong trường và chơi guitar cho ban nhạc của trường, bạn sẽ khó tìm ra câu trả lời.
Mặt khác, Liên chơi kèn saxophone trong ban nhạc của trường, quyên góp để gây quỹ mua nhạc cụ cho trẻ em địa phương học nhạc, tổ chức một cuộc thi âm nhạc nhằm mục đích từ thiện và sự kiện này được các phương tiện truyền thông đại chúng ở địa phương đăng tải.
Liên sẽ dễ dàng tạo ấn tượng trong tâm trí ban tuyển sinh như một “nghệ sĩ vì cộng đồng”. Khả năng thành công của Liên chắc chắn sẽ cao hơn vì cô bạn khẳng định được dấu ấn, “thương hiệu” cá nhân trong lòng người duyệt hồ sơ.
Khi đánh giá hồ sơ hoạt động ngoại khóa của ứng viên, ban tuyển sinh đại học mong muốn tìm thấy những học sinh là chuyên gia trong lĩnh vực mà họ đam mê đồng thời là những con người thực sự thú vị.
Những chuyên gia sẽ được chọn
Khi tìm hiểu về các trường đại học Mỹ, bạn sẽ thấy một điều đặc trưng đó là họ thường mong muốn một sự đa dạng trong cộng đồng sinh viên trường mình. Nhiều bạn hiểu nhầm sự đa dạng ở đây chỉ có nghĩa là sự khác nhau về văn hóa, tôn giáo, sắc tộc hay điều kiện kinh tế của các sinh viên trong trường. Sự đa dạng mà các trường đại học Mỹ muốn tìm kiếm còn nằm ở tài năng, sở thích và thành tựu của mỗi sinh viên.
Một trường có vị thế càng cao sẽ càng mong muốn tìm kiếm nhân tài là những chuyên gia đến từ đủ mọi lĩnh vực. Nói cách khác, họ thà nhận một ứng viên đạt “điểm 10” về khoa học còn hơn nhận một ứng viên chỉ đạt “điểm 8” trên cả ba lĩnh vực khoa học, âm nhạc và làm tình nguyện.
Một ví dụ dễ nhận thấy trong xã hội Mỹ khi các chuyên gia được trọng vọng hơn đó là thu nhập của bác sĩ khoa ngoại chỉnh hình (những chuyên gia) cao hơn nhiều so với các bác sĩ gia đình.
Những người thú vị sẽ được chọn
Ngoài việc trở thành chuyên gia trong một lĩnh vực, bạn còn cần tham những hoạt động ngoại khóa thú vị để trở thành một con người thú vị.
Trở lại với ví dụ về hồ sơ của Duy, ban tuyển sinh có thể kết luận rằng Duy học theo kinh nghiệm của những người đi trước đã thành công để có một hồ sơ toàn diện. Duy chắc chắn không phải một con người thú vị.
Còn với trường hợp của Liên, những thành tựu của cô bạn này khó giải thích hơn rất nhiều. Làm thế nào mà Liên có thể quyên góp được một số tiền lớn để mua nhạc cụ cho trẻ em địa phương? Làm thế nào mà Liên có thể tổ chức được một cuộc thi âm nhạc lớn đến vậy? Làm thế nào cô ấy thu hút được sự chú ý của báo, đài địa phương?
Nếu như ta không biết thêm thông tin gì khác về Duy và Liên, ta có thể dễ dàng kết luận Liên là học sinh thú vị hơn nhiều so với Duy.
Để thật sự trở nên nổi bật, các thành tựu trong hoạt động ngoại khóa của bạn cần phải khó giải thích như của Liên. Bạn phải khiến cho ban tuyển sinh thốt lên “Làm thế nào mà một học sinh trung học có thể làm được điều này?”
Những học sinh tham gia chỉ một, hai hoạt động ngoại khóa theo chiều sâu, thay vì dàn trải thời gian của mình cho chín hay mười hoạt động ngoại khóa theo chiều rộng, sẽ tiết kiệm được nhiều thời gian hơn. Quan trọng hơn, họ được dành thời gian cho đam mê của mình và trở nên nổi bật trong mắt các nhà tuyển sinh.
Việc phân bổ thời gian giữa việc học và hoạt động ngoại khóa là cả một nghệ thuật. Bạn có thể dành cả mùa hè hoặc kỳ nghỉ đông cho những hoạt động ngoại khóa có ý nghĩa thay vì chỉ tập trung ôn luyện cho bài thi SAT/ACT.
Chúng tôi chắc chắn không coi nhẹ vai trò của điểm số trong bộ hồ sơ, tuy nhiên khi bạn cảm thấy mình đã làm đủ mọi cách mà kết quả bài thi SAT của mình vẫn không thể nhích thêm được 20 điểm thì đó là lúc bạn nên tập trung thời gian và công sức để nâng hoạt động ngoại khóa của mình lên một tầm cao mới.
Ví dụ nếu bạn đã đạt SAT 1480 và không thể lên mức cao hơn sau hai hay ba lần thi, bạn nên nghĩ đến việc tổ chức một giải đấu bóng rổ cho học sinh các trường trong khu vực và kêu gọi các doanh nghiệp tài trợ cho giải đấu đó, nếu bóng rổ là đam mê lớn nhất của bạn ngoài việc học.
Việc kêu gọi được hàng chục triệu đồng để tổ chức giải đấu bóng rổ sẽ tạo ra ấn tượng tốt hơn với ban tuyển sinh thay vì cày quốc để tăng thêm vài chục điểm SAT. Suy cho cùng, các trường top đầu nước Mỹ không thích những học sinh chỉ biết vùi đầu vào học hành, thi cử thay vì tạo ra những giá trị tốt đẹp cho cộng đồng.
Để trở nên nổi bật trong cuộc cạnh tranh vào đại học tinh hoa thì ngoài thành tích học thuật, bạn còn cần phải làm một con người thú vị, thể hiện được kỹ năng lãnh đạo, những sáng kiến giải quyết vấn đề và những cống hiến tích cực cho cộng đồng của mình.
Để trở thành những “chuyên gia” trong lĩnh vực bạn đam mê, bạn rất cần phải chuẩn bị từ sớm. Nếu bạn tham gia hoạt động mình yêu thích từ năm lớp 9 hoặc lớp 10, bạn sẽ có thời gian để đạt đến một trình độ cao khi bước vào lớp 12 – thời điểm nộp hồ sơ.
Nhưng nếu bạn chỉ thực sự khám phá ra đam mê của mình cho tới lớp 11 hoặc đầu lớp 12 thì cũng đừng nản. Bạn vẫn có thể trở nên một người thú vị bằng việc kết nối những người có chung sở thích để tạo ra những giá trị tích cực cho cộng đồng.
Ví dụ, bạn nhận ra mình thích tin học nhưng không phải một lập trình viên xuất sắc, bạn có thể kết nối với những học sinh giỏi lập trình hơn bạn để tạo ra một website hay một ứng dụng giúp tìm kiếm chủ nhân cho những chú chó, mèo bị bỏ rơi. Hoặc bạn và đội nhóm của bạn có thể dạy tin học miễn phí và quyên góp máy tính cho trẻ em ở những trường học vùng sâu, vùng xa.
Bạn là một, là riêng, là duy nhất
Người thành công thường có lối đi riêng, vì thế lộ trình hoạt động ngoại khóa của bạn không cần và cũng không nên giống với lộ trình của những học sinh khác, kể cả những người đã trúng tuyển vào đại học top đầu Mỹ.
Hãy giả sử ban tuyển sinh đang đánh giá việc bạn đã làm gì trong mùa hè vừa qua. Việc đăng ký một trại hè toán học do MIT tổ chức, hay tham gia một công trình nghiên cứu toán học với một giảng viên đại học sẽ rất tốt cho bạn nếu bạn là một học sinh đam mê toán học.
Ngược lại, những hoạt động trên sẽ hoàn toàn không phù hợp nếu sở thích của bạn là kinh doanh và bạn đang tìm cách bán những sản phẩm thủ công nhằm gây quỹ để dạy lập trình cơ bản cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn ở địa phương.
Với kinh nghiệm duyệt hồ sơ nhiều năm, các nhà tuyển sinh sẽ dễ dàng nhận ra bạn đang rập khuôn, bắt chước con đường của những người đã thành công trong những năm trước hay bạn thực sự là người sáng tạo, có đam mê và lối đi riêng.
Ngay từ đầu bậc trung học, bạn có thể tham gia nhiều hơn ba hoạt động ngoại khóa để khám phá sở thích của mình. Sau khoảng sáu tháng hoặc lâu hơn, bạn dần nhận ra điều gì mình thích và không thích. Từ đó hãy tập trung cho hoạt động bạn thực sự thích và buông bỏ những hoạt động còn lại.
Cách để bạn khám phá đam mê
Khi bạn dấn sâu vào lĩnh vực mình đam mê, theo thời gian bạn sẽ đạt được một số thành tựu và sẽ để lại ấn tượng trong tâm trí các nhà tuyển sinh: “Ồ, đây là anh bạn trẻ đã nghiên cứu về những cây thuốc quý trên vùng núi tây bắc của Việt Nam”, “Đây là tác giả của cuốn sách ảnh về 54 dân tộc ở Việt Nam”, hay “Đó là đạo diễn của bộ phim tài liệu về nghề chạm khắc bạc ở Hà Nội” …
Ngược lại, sẽ không ai nhớ rằng bạn là thành viên của câu lạc bộ tiếng Nhật trong trường trung học, hay bạn từng đóng các vai phụ trong các vở kịch của trường.
Sau đây là một số cách giúp bạn khám phá đam mê của mình.
Đọc thật nhiều. Bạn có thể đọc sách hay các tài liệu trên internet về lĩnh vực mình đang quan tâm. Bạn không cần phải đọc những cuốn tiểu thuyết kinh điển như “Đồi Gió Hú” hay “Moby Dick” nếu sở thích của bạn không phải là văn học Anh thời kỳ Victoria hay cá voi. Những tạp chí điện tử như “The Economist”, “The Atlantic”, “Business Insider”, hay “National Geographic” sẽ cho bạn những bài viết trên nhiều chuyên đề kinh doanh, tài chính, khoa học, nghệ thuật …
Luyện tập. thực hành thật nhiều. Nếu bạn hứng thú với âm nhạc, hội họa, nhiếp ảnh, hay võ thuật, bạn có thể đăng ký một khóa học ở trong hoặc ngoài trường. Luyện tập thêm ngoài giờ học và đăng ký các khóa học ở cấp độ cao hơn.
Tham gia các hội nghị, hội thảo. Bạn có thể đăng ký tham dự các hội thảo miễn phí trực tuyến hoặc trực tiếp về các lĩnh vực mình quan tâm như nhiếp ảnh, dinh dưỡng, bảo tồn động vật …Đây là cách rất hay để tiếp cận các thông tin chuyên sâu và làm quen với những chuyên gia trong các lĩnh vực.
Làm tình nguyện hoặc thực tập không lương. Nhiều học sinh tham gia các hoạt động tình nguyện như nấu cơm cho bệnh nhân nghèo hoặc giúp đỡ người già neo đơn chỉ để người khác thấy rằng mình là người tử tế. Những hoạt động này không cần thiết nếu bạn không thực sự hứng thú.
Nếu bạn là người thích hội họa, hãy tình nguyện dạy vẽ cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn. Các tổ chức như viện bảo tàng, trung tâm cứu hộ động vật, phòng tranh, các tổ chức phi lợi nhuận…rất cần những tình nguyện viên. Hãy xin một vị trí tình nguyện viên hoặc thực tập không lương tại tổ chức mà bạn quan tâm để tích lũy kiến thức và kinh nghiệm thực tế.
Bạn không nhất thiết phải là người giỏi nhất
Một hoạt động càng đông người tham gia thì cơ hội để bạn trở thành người giỏi nhất càng nhỏ. Ví dụ, tranh biện là một hoạt động rất phổ biến trong các trường trung học Mỹ. Bạn sẽ phải cạnh tranh với hàng vạn ứng viên khác hay ít nhất cũng là hàng ngàn ứng viên đến từ Việt Nam.
Nếu bạn là người tranh biện giỏi nhất quốc gia thì các trường top sẽ chú ý đến bạn. Nhưng nếu bạn chỉ lọt top 10% những học sinh tranh biện hàng đầu quốc gia thôi, họ sẽ không để mắt đến bạn.
Điều đó không có nghĩa rằng bạn không nên theo đuổi đam mê tranh biện mà hãy tiếp cận nó theo một cách khác thay vì chỉ tham gia các cuộc thi. Hãy nghĩ cách khác để bạn có thể tỏa sáng trong một hoạt động có liên quan đến tranh biện.
Nếu bạn có kỹ năng làm video, hãy xây dựng một kênh YouTube truyền đạt kỹ năng tranh biện. Hoặc bạn có thể thành lập một diễn đàn tranh biện học đường nơi học sinh có thể tranh biện về những vấn đề nổi cộm trong xã hội. Qua đó bạn có thể kết hợp đam mê tranh biện với các kỹ năng khác như media, thiết kế, kêu gọi tài trợ…
Những ví dụ khác nhiều không thể kể hết. Một học sinh đam mê và gắn bó lâu năm với âm nhạc có thể mở lớp dạy nhạc cho trẻ em hoặc tổ chức các buổi biểu diễn vì mục đích từ thiện cho trẻ em hoặc người cao tuổi trong khu vực. Một vận động viên Taekwondo có thể tình nguyện làm huấn luyện viên trong các trại hè dành cho thiếu nhi và viết sách hoặc blog, hay xây kênh YouTube về các kỹ năng võ thuật cho người mới tập.
Làm thế nào để giải thích tất cả những hoạt động ngoại khóa của bạn cho nhà tuyển sinh?
Nhiều bạn băn khoăn không biết phải trình bày và giải thích cho các trường đại học Mỹ tất cả những hoạt động ngoại khóa mà mình đã tham gia như thế nào. Thực tế, bạn có rất nhiều cách để làm điều này.
- Kể cho giáo viên viết thư giới thiệu của mình nghe. Bạn có thể cung cấp thông tin chi tiết về những dự án, hoạt động ngoại khóa trong và ngoài trường trung học của mình cho giáo viên chủ nhiệm hoặc hiệu trưởng, hiệu phó hay bất cứ giáo viên nào sẽ viết thư giới thiệu cho bạn. Giáo viên sẽ truyền tải tất cả những việc làm của bạn trong thư giới thiệu.
- Bài luận chính hoặc bài luận bổ sung. Bài luận là nơi tuyệt vời để bạn kể về một hoạt động ngoại khóa mà bạn đam mê. Bạn có thể viết về hoạt động đó một cách chi tiết với những cảm xúc và trải nghiệm cũng như bài học rút ra sau mỗi hoạt động trong bài luận chính. Hoặc bạn có thể hồi tưởng và thuật lại trong bài luận bổ sung vì nhiều trường sẽ có câu hỏi phụ “Hãy miêu tả một hoạt động ngoại khóa có ý nghĩa nhất đối với bạn.”
- Liệt kê trong phần “Activities” của hồ sơ Common App. Common App hay Coalition App đều dành riêng cho mỗi ứng viên một phần để liệt kê và mô tả những hoạt động ngoại khóa mà các bạn đã tham gia. Bạn có thể kể tên từng hoạt động, lĩnh vực mà bạn tham gia, vai trò, nhiệm vụ của bạn cũng như những thành tựu bạn đã đạt được trong quá trình tham gia.
- Các ứng dụng này cũng cho phép bạn đính kèm các tập tin ở dạng văn bản, hình ảnh, tệp âm thanh hoặc video để minh họa cho hoạt động của bạn. Nếu bạn tự tin ở khả năng chơi piano của mình, hãy đính kèm một clip chơi solo của bạn. Nếu bạn ứng tuyển các chuyên ngành mỹ thuật hay thiết kế, hay đơn giản chỉ muốn thể hiện khả năng hội họa, nhiếp ảnh của mình, hãy đính kèm các bức tranh bạn đã vẽ hoặc những bức ảnh nghệ thuật bạn đã chụp.
- Nói về hoạt động của mình trong buổi phỏng vấn. Nhiều trường sau khi nhận được hồ sơ ban đầu của bạn sẽ mời bạn tham gia một buổi phỏng vấn với một vị đại diện của họ. Buổi phỏng vấn chính là nơi bạn có thể chuyện trò trực tiếp với người đại diện trường đại học, kể cho họ nghe những điều bạn đam mê, những thất bại bạn đã trải qua trong các hoạt động của bạn từ trước tới nay.
Kết luận
Nếu như điểm số chỉ thể hiện được khả năng học thuật của bạn thì hoạt động ngoại khóa phản ảnh tính cách, phẩm chất và những kỹ năng mềm làm nên “thương hiệu” của bạn – điều các trường đại học không chỉ ở Mỹ mà các nước khác rất quan tâm, bởi họ mong muốn tuyển chọn con người chứ không phải là điểm số.
Do đó, bạn nên chuẩn bị một bộ hồ sơ hoạt động ngoại khóa ngay từ sớm, qua đó làm nổi bật màu sắc cá nhân của bản thân. Hoạt động ngoại khóa cũng chính là kho dữ liệu và nguồn cảm hứng để bạn viết các bài luận ứng tuyển cũng như bài luận xin học bổng.
Eleka Academy là lựa chọn tin cậy của học sinh và phụ huynh có nguyện vọng du học các cấp độ từ trung học đến sau đại học. Chúng tôi đã tư vấn giúp cho hàng ngàn học sinh bước vào các trường đại học danh tiếng của Mỹ, Canada, Anh, Úc … với các gói hỗ trợ tài chính từ 20.000 USD đến 70.000 USD mỗi năm. Bạn mong muốn tìm kiếm học bổng du học, hãy liên hệ ngay với Eleka để được hỗ trợ.
Hotline: 0837.569.996 / 0947.569.996
Website: eleka.edu.vn
Fanpage: Eleka Academy
Địa chỉ
Hà Nội: Tầng 6, Sky City Towers, 88 Láng Hạ, Đống Đa
Hải Phòng: 9-10 Manhattan, Vinhomes Imperia, 01 đường Hà Nội, Hồng Bàng
