Khi điểm số (GPA, SAT, IELTS …) của bạn đã đạt ngưỡng giới hạn, bài luận là yếu tố then chốt, là vũ khí tối hậu giúp bạn thuyết phục ban tuyển sinh đại học Mỹ. Trong series này, Eleka Academy sẽ hướng dẫn trọn vẹn trình tự viết bài luận chính trong bộ hồ sơ du học đại học Mỹ.
Bài luận chính là gì?
Bộ hồ sơ ứng tuyển vào đại học tại Mỹ bao gồm năm yếu tố chính: học bạ THPT, điểm thi chuẩn hóa (SAT, ACT, IELTS. TOEFL, AP…), thành tích hoạt động ngoại khóa, thư giới thiệu và (các) bài luận.
Common Application là ứng dụng phố biến nhất để nộp hồ sơ của bạn cho các trường Mỹ. Ứng dụng này yêu cầu bạn viết một bài luận có độ dài không quá 650 từ (bài luận Common App hay bài luận chính – personal statement) từ một trong bảy chủ đề tự chọn, xoay quanh quá trình trưởng thành của bản thân. Bài luận chính là cơ hội để bạn giao tiếp từ xa với ban tuyển sinh.
Các trường đại học Mỹ thường tìm kiếm ba điều cơ bản trong một bài luận.
- Ứng viên này là người như thế nào?
- Ứng viên này sẽ đóng góp những gì cho cộng đồng sinh viên của trường?
- Khả năng viết của ứng viên này như thế nào?
Một sai lầm phổ biến của học sinh khi viết bài luận chính đó là liệt kê những thành tích cá nhân trong học tập, thi cử hoặc hoạt động ngoại khóa: tôi đã đạt huy chương vàng vật lý quốc tế như thế nào, tôi đã được bầu chọn là vận động viên bóng rổ xuất sắc nhất trường ra sao, quá trình thực tập tại công ty truyền thông của tôi… Điều này khiến cho bài luận trông giống như một bản sơ yếu lý lịch thay vì một câu chuyện về quá trình phát triển và trưởng thành của bạn.
Động não trước khi viết
Trước khi viết bản nháp đầu tiên, bạn cần khởi động quá trình lựa chọn ý tưởng (brainstorm) bằng cách trả lời những câu hỏi liên quan đến quá trình trưởng thành của bản thân. Mỗi câu hỏi có thể viết thành một bài luận ngắn khoảng 200 từ. Đây là một số câu hỏi gợi ý cho bạn.
- Sở thích, đam mê lớn nhất của bạn là gì?
- Thất bại hoặc khó khăn lớn nhất bạn từng trải qua là gì? Điều đó đã ảnh hưởng đến bạn hoặc khiến bạn thay đổi như thế nào?
- Ai là người có ảnh hưởng lớn nhất đến bạn? Bạn học được điều gì từ người đó?
- Cuốn sách bạn yêu thích nhất là gì? Tại sao?
- Một điều có ý nghĩa lớn lao nhất bạn từng làm là gì?
- Bạn làm điều gì giỏi nhất? Bạn đã trải qua quá trình như thế nào để đạt được trình độ hiện tại?
- Mục tiêu trong 10 năm tới của bạn là gì? Động lực nào thúc đẩy bạn hướng tới mục tiêu đó?
Bạn có thể tiếp tục kéo dài danh sách này bằng các đặt các câu hỏi giúp tiết lộ tất cả những gì bạn muốn trường đại học biết về mình. Với mỗi câu hỏi, hãy cố gắng viết câu trả lời một cách thật chi tiết, cụ thể dưới hình thức một bài văn kể chuyện (narrative essay). Ví dụ:
What are your passions?
Không nên: gardening, playing FIFA Online, hanging out, I like to chill with my friends
Nên: I like working in the garden. I am a master at growing green onions. Does it matter that everything else I have tried to grow ended up a shriveled dead mess? It is great being outside and my mom likes to futz around the garden too so I get to spend time with her. I think I am going to try to grow zucchini. I hear that grows like a weed!
Lập bố cục bài luận
Trước hết, cần nhấn mạnh rằng bài luận là câu chuyện riêng của bạn vì thế bạn hoàn toàn tự do sáng tạo trong việc lập bố cục cho câu chuyện của mình mà không cần tham khảo một quy tắc bố cục nào. Tuy nhiên, nếu muốn bạn có thể tham khảo hai loại bố cục phổ biến: bố cục dựng phim (montage structure) và bố cục kể chuyện (narrative structure).
Khác biệt giữa hai loại bố cục này đó là:
Bố cục kể chuyện: các sự kiện trong chuyện được kể theo trình tự thời gian.
Bố cục dựng phim: các sự kiện được trong chuyện được kết nối với nhau bằng một chủ đề nhất quán.
Bố cục dựng phim
Bố cục kiểu này đơn giản là một chuỗi các sự kiện được kết nối với nhau bởi một sợi dây (một chủ đề nhất định). Hãy tưởng tượng mỗi phần khác nhau trong con người bạn là một hạt ngọc trai còn chủ đề của bài luận là một sợi dây kết nối những hạt ngọc trai thành một chuỗi hạt.
Bạn có thể tìm kiếm chủ đề bằng nhiều cách khác nhau. Một cách hay được sử dụng đó là thử chọn ra “5 điều của tôi”. Đó có thể là:
- 5 quyết định có ảnh hưởng lớn nhất đối với tôi
- 5 bài học tôi rút ra sau một trải nghiệm
- 5 ảnh hưởng mà nhiếp ảnh đã tạo ra đối với tôi
- 5 bức ảnh treo trong phòng ngủ của tôi
Lưu ý rằng số 5 chỉ là một con số tượng trưng. Bạn hoàn toàn có thể viết về 3, 4 hay 6 “điều của tôi” nếu như đó mới chính là câu chuyện của bạn. Sau đây là ví dụ.
My Laptop Stickers
My laptop is like a passport. It is plastered with stickers all over the outside, inside, and bottom. Each sticker is a stamp, representing a place I’ve been, a passion I’ve pursued, or community I’ve belonged to. These stickers make for an untraditional first impression at a meeting or presentation, but it’s one I’m proud of. Let me take you on a quick tour:
“We <3 Design,” bottom left corner. Art has been a constant for me for as long as I can remember. Today my primary engagement with art is through design. I’ve spent entire weekends designing websites and social media graphics for my companies. Design means more to me than just branding and marketing; it gives me the opportunity to experiment with texture, perspective, and contrast, helping me refine my professional style.
“Common Threads,” bottom right corner. A rectangular black and red sticker displaying the theme of the 2017 TEDxYouth@Austin event. For years I’ve been interested in the street artists and musicians in downtown Austin who are so unapologetically themselves. As a result, I’ve become more open-minded and appreciative of unconventional lifestyles. TED gives me the opportunity to help other youth understand new perspectives, by exposing them to the diversity of Austin where culture is created, not just consumed.
Poop emoji, middle right. My 13-year-old brother often sends his messages with the poop emoji ‘echo effect,’ so whenever I open a new message from him, hundreds of poops elegantly cascade across my screen. He brings out my goofy side, but also helps me think rationally when I am overwhelmed. We don’t have the typical “I hate you, don’t talk to me” siblinghood (although occasionally it would be nice to get away from him); we’re each other’s best friends. Or at least he’s mine.
“Lol ur not Harry Styles,” upper left corner. Bought in seventh grade and transferred from my old laptop, this sticker is torn but persevering with layers of tape. Despite conveying my fangirl-y infatuation with Harry Styles’ boyband, One Direction, for me Styles embodies an artist-activist who uses his privilege for the betterment of society. As a $42K donor to the Time’s Up Legal Defense Fund, a hair donor to the Little Princess Trust, and promoter of LGBTQ+ equality, he has motivated me to be a more public activist instead of internalizing my beliefs.
“Catapult,” middle right. This is the logo of a startup incubator where I launched my first company, Threading Twine. I learned that business can provide others access to fundamental human needs, such as economic empowerment of minorities and education. In my career, I hope to be a corporate advocate for the empowerment of women, creating large-scale impact and deconstructing institutional boundaries that obstruct women from working in high-level positions. Working as a women’s rights activist will allow me to engage in creating lasting movements for equality, rather than contributing to a cycle that elevates the stances of wealthy individuals.
“Thank God it’s Monday,” sneakily nestled in the upper right corner. Although I attempt to love all my stickers equally (haha), this is one of my favorites. I always want my association with work to be positive.
And there are many others, including the horizontal, yellow stripes of the Human Rights Campaign; “The Team,” a sticker from the Model G20 Economics Summit where I collaborated with youth from around the globe; and stickers from “Kode with Klossy,” a community of girls working to promote women’s involvement in underrepresented fields.
When my computer dies (hopefully not for another few years), it will be like my passport expiring. It’ll be difficult leaving these moments and memories behind, but I probably won’t want these stickers in my 20s anyways (except Harry Styles, that’s never leaving). My next set of stickers will reveal my next set of aspirations. They hold the key to future paths I will navigate, knowledge I will gain, and connections I will make.
Trong bài luận trên, “những hạt ngọc trai” chính là những trải nghiệm khác nhau có liên quan tới những giá trị như: sáng tạo, tư duy cởi mở, khiếu hài hước, lòng dũng cảm, và đam mê khởi nghiệp. Còn “sợi dây” ở đây chính là những chiếc sticker dán trên laptop của tác giả bài luận. Mỗi chiếc sticker lại tượng trưng cho một nét tính cách của tác giả.
Về phần mình, bạn có thể rút ra “sợi dây” – chủ đề phù hợp với bản thân từ bài tập brainstorm ở phần trên nhé.
Ngày hôm nay chúng ta sẽ tạm dừng ở đây nhé, vì bài viết đã tương đối dài. Trong phần 2 của series chúng ta sẽ cùng tìm hiểu bố cục kiểu kể chuyện.
Hotline: 0837.569.996 / 0947.569.996
Website: eleka.edu.vn
Fanpage: Eleka Academy
Địa chỉ
Hà Nội: Tầng 6, Sky City Towers, 88 Láng Hạ, Đống Đa
Hải Phòng: 9-10 Manhattan, Vinhomes Imperia, 01 đường Hà Nội, Hồng Bàng
